CHẢY MÁU THỂ THỦY TINH (VITREOUS HEMORRHAGE)
Định nghĩa
Mắt là một quả cầu hình tròn có đường kính khoảng 2,4 cm, được gọi là nhãn cầu. Ở phía trước của nhãn cầu là con mắt đen mà chúng ta nhìn thấy vật thể. Để mắt duy trì hình dạng quả cầu, một chất nào đó phải lấp đầy bên trong mắt. Chất trong suốt, ở dạng gel, lấp đầy bên trong mắt được gọi là dịch kính. Chảy máu dịch kính là hiện tượng chảy máu xảy ra trong các mạch máu của võng mạc, màng mạch, và thể mi bên trong dịch kính, do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Nguyên nhân
Nguyên nhân phổ biến nhất gây chảy máu dịch kính là do các mạch máu ở võng mạc hoặc màng mạch bị vỡ và chảy máu vào dịch kính. Chảy máu thường xảy ra dễ dàng hơn ở các mạch máu bất thường, so với mạch máu bình thường. Các nguyên nhân quan trọng gây hình thành mạch máu bất thường có thể kể đến như tắc nghẽn tĩnh mạch võng mạc, bệnh võng mạc do tiểu đường có sự tăng sinh, viêm mạch máu võng mạc, và bệnh sinh mạch máu mới ở màng mạch. Các mạch máu bình thường cũng có thể bị vỡ nếu gặp phải chấn thương nặng ở mắt, hoặc khi màng dịch kính tách rời đột ngột khỏi võng mạc, hoặc khi có thủng võng mạc.
Triệu chứng
Nếu chảy máu nhẹ, bệnh nhân có thể cảm nhận được hiện tượng ruồi bay mà không bị giảm thị lực. Nếu chảy máu nặng, thị lực có thể giảm đến mức không nhìn thấy gì. Nói chung, triệu chứng sẽ thay đổi tùy theo mức độ chảy máu.
Chẩn đoán
Chảy máu dịch kính được chẩn đoán bằng cách đo thị lực và đo áp suất mắt để kiểm tra mức độ giảm thị lực, sau đó tiến hành kiểm tra phần trước mắt bằng kính soi slit lamp. Nếu không phát hiện bất thường nào, bác sĩ sẽ nghi ngờ nguyên nhân giảm thị lực là do vấn đề ở võng mạc. Để quan sát rõ hơn, sẽ thực hiện việc giãn đồng tử. Trong trường hợp chảy máu dịch kính nặng, võng mạc có thể không nhìn thấy được, và bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm để chẩn đoán.
Điều trị
Khi phát hiện nguyên nhân gây chảy máu dịch kính, sẽ tiến hành điều trị bệnh lý đó trước. Để thúc đẩy quá trình hấp thu máu bị chảy ra và giảm nguy cơ chảy máu lại, bệnh nhân nên duy trì tư thế đầu cao. Nếu siêu âm cho thấy nghi ngờ có rách võng mạc, sẽ thực hiện phẫu thuật cắt dịch kính và phẫu thuật võng mạc. Nếu không có tình trạng bong võng mạc, máu trong dịch kính sẽ tự hấp thu theo thời gian.
Phẫu thuật cắt dịch kính sẽ sử dụng ánh sáng chiếu sáng và thiết bị cắt dịch kính để loại bỏ dịch kính đục và cắt bỏ các mô bất thường. Khi dịch kính bị loại bỏ, ánh sáng có thể chiếu vào võng mạc và tạo ra hình ảnh, giúp thị lực có khả năng hồi phục.
Đôi khi, sau phẫu thuật cắt dịch kính, có thể xảy ra tình trạng tái chảy máu. Trong trường hợp này, máu sẽ được hấp thu nhanh chóng hơn so với trước phẫu thuật, nhưng nếu quá trình hấp thu không hiệu quả, có thể điều trị bằng phương pháp thay thế chất lỏng trong dịch kính bằng khí hoặc khí-lỏng (liquid-gas exchange). Sau khi phẫu thuật dịch kính, bệnh nhân sẽ được chụp hình đáy mắt bằng chất huỳnh quang để xác định vị trí nguyên nhân gây chảy máu dịch kính. Nếu cần thiết, có thể thực hiện điều trị bằng laser quang đông.
Lưu ý
Nếu có các bệnh lý như bệnh võng mạc do tiểu đường, bệnh lý máu hoặc các bệnh lý khác có thể gây chảy máu dịch kính, bệnh nhân cần điều trị các bệnh này một cách cẩn thận. Những bệnh nhân này cần chú ý tránh chấn thương mắt. Ngoài ra, việc kiểm tra mắt định kỳ là rất quan trọng. Tốt nhất là nên tránh hút thuốc và uống rượu.
