- Cúm là gì?
Cúm là một căn bệnh gây ra bởi virus cúm (influenza), một trong những loại virus gây ra các triệu chứng cảm lạnh. Nó còn được gọi là cảm cúm. Cúm khác với cảm lạnh thông thường là do nó có các triệu chứng toàn thân như sốt, đau cơ và đau đầu rõ rệt hơn nhiều so với các triệu chứng cục bộ như sổ mũi, ho và đau họng. Tỷ lệ mắc cúm cao từ tháng 10 đến tháng 5, khi thời tiết lạnh và khô.
- Nguyên nhân gây ra cúm
Các đột biến electron dai dẳng trong virus dẫn đến sự xuất hiện của virus có kháng nguyên mà không có khả năng miễn dịch và những virus không miễn dịch này lây lan nhanh chóng giữa người với người, gây ra đại dịch.
- Triệu chứng của cúm
Các triệu chứng của bệnh cúm nghiêm trọng hơn cảm lạnh thông thường. Sốt cao kèm theo mệt mỏi dẫn tới đau đầu dữ dội, ớn lạnh và đau cơ. Các triệu chứng đau họng, ho, sổ mũi cũng xuất hiện cùng với các triệu chứng toàn thân.
Nếu một người trưởng thành khỏe mạnh bị cảm lạnh rất nặng và có các triệu chứng nghiêm trọng đến mức phải nghỉ làm trong 2 ~ 3 ngày, khả năng cao họ đã bị cúm.
Trong trường hợp là trẻ em sẽ bị chảy dãi nhiều, biếng ăn, quấy khóc và khó ngủ. Các triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy và đau bụng xuất hiện thường xuyên, và đôi khi co giật do sốt.
- Chẩn đoán cúm
Tùy thuộc vào mức độ bùng phát của cúm trong cộng đồng, các triệu chứng tương tự với cúm (influenza-like illness, sốt + ho hoặc đau họng) có thể được chẩn đoán lâm sàng. Trong một số trường hợp, chẩn đoán được xác nhận bằng test nhanh kháng nguyên, xét nghiệm RT-PCR và xét nghiệm cấy dịch họng.
- Điều trị cúm
Để chữa cúm, nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc rất quan trọng. Những bệnh nhân có nguy cơ cao bị biến chứng nên cho dùng thuốc kháng vi-rút oseltamivir và zanamivir càng sớm càng tốt. Ngay cả khi không thuộc nhóm nguy cơ cao, nếu đã xuất hiện biến chứng hoặc triệu chứng nặng, vẫn nên dùng thuốc kháng vi-rút sớm. Trẻ em dưới 18 tuổi bị cấm dùng aspirin vì có thể dẫn đến hội hứng Reye.
- Theo dõi và lưu ý cúm
Bệnh nhân thường sốt và có các triệu chứng toàn thân trong 2 ~ 3 ngày, và sau đó hồi phục. Sau khoảng 1 tuần, hầu hết các triệu chứng đều cải thiện. Ho có thể kéo dài trong vài tuần. Viêm phổi là biến chứng phổ biến nhất. Đặc biệt, biến chứng gây suy giảm miễn dịch ở trẻ em và người già mắc bệnh tim phổi mạn tính có thể tử vong.
Nếu mắc cúm, các triệu chứng thường cải thiện trong khoảng một tuần và không lây truyền. Do đó, bệnh nhân bị nhiễm cúm nên hạn chế ra ngoài nếu có thể. Nên sử dụng khẩu trang trong suốt quá trình bị bệnh.
Nên tiêm vắc-xin cúm hàng năm trước khi dịch cúm vào tháng 9 ~ tháng 11. Mất khoảng 2 tuần để hình thành các kháng thể có thể phòng ngừa được sau khi tiêm phòng.
Đối tượng ưu tiên tiêm vắc xin cúm bao gồm người lớn trên 50 tuổi, người có bệnh nền như bệnh phổi mạn tính, bệnh tim, đái tháo đường, bệnh thận, bệnh gan mạn tính, có khối u ác tính, bệnh nhân suy giảm chức năng miễn dịch, trẻ em từ 6~18 tuổi đang dùng aspirin, người đang được điều trị hoặc hồi sức tại các cơ sở tập trung như cơ sở phúc lợi xã hội và viện dưỡng lão, và các y bác sĩ. Tuy nhiên, dịch cúm mới dễ gặp hơn ở những người trẻ tuổi, vì vậy tất cả trẻ em trên 6 tháng tuổi và người lớn nên đi tiêm vắc xin phòng cúm.
